Atopowe zapalenie skóry u dzieci - przyczyny AZS, objawy i pielęgnacja

W jakim wieku objawia się AZS?

Atopowe zapalenie skóry, zwane również egzemą, atopią lub AZS, jest chorobą dermatologiczną. Ma ona podłoże alergiczne i często jest wynikiem nieprawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, który u dziecka jest bardzo wrażliwy nawet na niewielkie dawki alergenów w różnych postaciach, wywołując ostre reakcje alergiczne. Pierwsze objawy AZS u dziecka najczęściej można zauważyć już w pierwszych miesiącach życia. Uciążliwe dolegliwości w postaci m.in. wykwitów, suchej skóry czy stanów zapalnych w wielu przypadkach pojawiają się między trzecim a szóstym miesiącem życia. Nie oznacza to jednak, że choroba nie ujawni się w późniejszych etapach rozwoju malucha. Zdarza się bowiem, że AZS daje o sobie znać po pierwszych urodzinach. Jeśli skóra dziecka ma tendencję do zaczerwienienia czy suchości, należy być czujnym i nieustannie obserwować jej stan.

Atopowe zapalenie skóry u dziecka - podstawowe objawy

Jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry u dziecka? To jedno z najczęściej zadawanych pytań przez rodziców. Objawy choroby mogą być różne, jednak kilka z nich pojawia się w większości przypadków. W praktyce mowa o takich dolegliwościach jak m.in. powstawanie szorstkich i łuszczących się miejsc najczęściej w okolicach karku, fałdów skórnych, na łokciach i kolanach. Dzieci z AZS bardzo często narzekają również na uporczywy świąd, który mocno utrudnia normalne funkcjonowanie. Uczucie swędzenia jest na tyle silne, że trudno powstrzymać się przed drapaniem występujących zmian, co powoduje powstawanie bolesnych ran i strupów na skórze. W skrajnych przypadkach mogą występować również ropne pęcherze. Warto również zwrócić uwagę, że z czasem skóra dzieci cierpiących na egzemę staje się grubsza i bardziej szorstka.

Skóra atopowa u dziecka - jakie są jej przyczyny?

Atopowa skóra u dziecka to poważny problem, na który należy odpowiednio szybko zareagować. Aby jednak kuracja była maksymalnie skuteczna, w pierwszej kolejności trzeba poznać przyczyny problemu. Atopia to choroba o podłożu genetycznym, przekazywana z pokolenia na pokolenia. Z egzemą najczęściej walczy cała rodzina - zarówno dzieci, jak i dorośli.

Problem tkwi w uwarunkowaniach genetycznych, które powodują nieprawidłowe reakcje układu immunologicznego. U dzieci zdrowych niewielkie dawki alergenów są dla nich całkowicie niegroźne. U dzieci z AZS pod wpływem m.in. kurzu, roztoczy, alergenów pokarmowych, zwierzęcych czy roślinnych dochodzi do zwiększonej produkcji antygenów IgE i zwiększonej ilości limfocytów T w krwiobiegu. Skutek? Wydzielanie cytokin prozapalnych, które odpowiadają za występowanie typowych objawów egzemy.

Prowadzi ona do uszkodzenia naturalnej bariery wodno-lipidowej skóry, co zaburza jej prawidłowe funkcjonowanie. Nie produkuje ona wystarczającej ilości sebum, które działa jak płaszcz ochronny. Niski poziom lipidów i ceramidów powoduje, że skóra stopniowo zaczyna tracić odpowiednie nawilżenie - staje się nadmiernie przesuszona i nadwrażliwa na szkodliwe czynniki zewnętrzne.

Kiedy zaostrza się AZS?

Atopowe zapalenie skóry u dzieci jest chorobą, która może mieć bardzo gwałtowny przebieg. Wśród najczęściej wymienianych czynników, które mają duży wpływ na zaostrzenie się choroby u dzieci, są wcześniej wspominany kurz, roztocza, alergeny pochodzenia zwierzęcego lub grzybiczego czy też pyłki roślin. Nie bez znaczenia okazuje się również rola kosmetyków i podstawowych środków higieny osobistej. Wybierając produkty do pielęgnacji skóry czy prania tkanin należy zwrócić szczególną uwagę na ich składy. Trzeba unikać zarówno silnych detergentów, jak i sztucznych substancji zapachowych, które mogą podrażniać atopową skórę u dziecka i przyczyniać się do rozwoju stanów zapalnych.

Warto również pamiętać o tym, że objawy AZS można podzielić ze względu na przedział wiekowy. W okresie niemowlęcym trwającym do ok. drugiego roku życia mogą pojawiać się charakterystyczne zmiany skórne w postaci grudek czy też strupków. Bardzo często występują również nadżerki oraz rumień pokryty małymi pęcherzykami. W okresie dziecięcym, który obejmuje okres do ok. 11 roku życia charakterystyka objawem choroby są suche wykwity m.in. na rękach, stopach, kostkach i nadgarstkach, w zgięciach pod kolanami i łokciami. Objęcie większych obszarów skóry spowodowane jest większą potliwością oraz ruchem, co prowadzi do pojawienia się otarć lub zdrapania strupków. Rany mogą goić się wolniej. AZS występuje również w okresie dojrzewania i dorosłości, jednak objawy mogą zarówno zaostrzać się, jak i pozostawać w stanie remisji. Skóra jest przesuszona, pogrubiona i szorstka w dotyku oraz nabiera lekko brązowego zabarwienia.

Czy AZS przechodzi z wiekiem?

Atopowe zapalenie skóry to dolegliwość, która towarzyszy chorym przez całe życie. Jej przebieg może być jednak zróżnicowany, w zależności od predyspozycji genetycznych, wdrożonego leczenia oraz stosowanej pielęgnacji. Przyjmuje się, że u dzieci, u których AZS zdiagnozowano przed ukończeniem pierwszego roku życia wzrasta szansa na uśpienie choroby przed piątymi urodzinami. Należy jednak pamiętać o tym, że pomimo okresu samoistnej remisji AZS może dać o sobie znać w wieku młodzieńczym lub dorosłym.

Czy AZS to choroba autoimmunologiczna?

Choroby autoimmunologiczne charakteryzują się zaburzeniem działania układu odpornościowego. Organizm błędnie identyfikuje własne komórki jako obce, dążąc do ich eliminacji. Do tej kategorii można zaliczyć atopowe zapalenie skóry, gdzie kluczową rolę odgrywają komórki Langerhansa (KL) występujące naturalnie w naskórku. Do rozwoju choroby przyczyniają się także immunoglobuliny E (IgE) i limfocyty T.

Co uczula dzieci z AZS?

U dzieci ze skórą atopową bardzo często można zauważyć alergie pokarmowe, które mogą być jednym z objawów rozwoju egzemy. Wśród najbardziej uczulających produktów można wymienić m.in. kurze jaja, krowie mleko, orzechy, pszenicę czy owoce morza. W takich przypadkach najczęściej stosuje się dietę eliminacyjną, jednak przed jej wdrożeniem należy zasięgnąć opinii specjalisty. Jest to związane z wymaganiami młodego organizmu, który do prawidłowego rozwoju potrzebuje dostarczania wszystkich niezbędnych substancji odżywczych.

Jeśli chcemy kompleksowo zadbać o kondycję skóry atopowej u dzieci, należy przywiązać ogromną wagę do proszków do prania i płynów do płukania tkanin. Niektóre środki mogą zawierać substancje zapachowe i silne detergenty, które działają drażniąco na delikatną skórę dziecka oraz mogą zaburzać jej naturalny mikrobiom. Ta sama kwestia dotyczy kosmetyków do mycia i pielęgnacji skóry z AZS. Należy szczególnie unikać tych sztucznie perfumowanych.

Bardzo ważny okazuje się również odpowiedni dobór odzieży dla dziecka z atopowym zapaleniem skóry. W pierwszej kolejności należy pozbyć się materiałów o szorstkiej fakturze na czele z wełną i syntetykami. Najlepsze rozwiązanie stanowią tkaniny naturalne i przewiewne, wśród których warto wyróżnić bawełnę i eko-bawełnę.

Jak złagodzić objawy AZS?

Atopowe zapalenie skóry o ostrym przebiegu znacznie obniża jakość życia dziecka. Świąd o dużym nasileniu nie pozwala wykonywać normalnych czynności. Egzema bardzo często stanowi przyczynę zaburzeń snu. Ponadto może wywoływać stres i nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne. Dzieci zmagające się z AZS często nie mogą powstrzymać się przed drapaniem, co zaostrza stany zapalne i wydłuża proces ich gojenia.

Objawy AZS u dzieci można jednak skutecznie łagodzić na wiele sposobów. Jednym z najpopularniejszych jest zapewnienie powietrza o optymalnej temperaturze i wilgotności. Ciepło w duecie z suchym powietrzem mogą przyczyniać się do podrażnienia skóry atopowej u dziecka, a także przyczyniać się do nadmiernej potliwości, która również może powodować zaognienie stanów zapalnych. Warto zatem pamiętać o regularnym wietrzeniu pomieszczeń oraz nawilżaniu powietrza w całym mieszkaniu.

Istotną rolę w łagodzeniu objawów atopii odgrywa również materiał pościeli, w której śpi nasze dziecko. Noc to czas regeneracji ludzkich komórek i tkanek, dlatego należy zapewnić im najlepsze do tego warunki. Warto postawić na materiały naturalne, przewiewne i przyjazne alergikom, które nie podrażniają delikatnej skóry, a do tego będą odporne na kurz i roztocza. Należy również pamiętać o częstej zmianie pościeli i praniu jej w środkach przeznaczonych skórze wrażliwej.

Jak walczyć z AZS u dzieci?

Kluczowe w walce z AZS u dzieci jest jego jak najszybsze rozpoznanie. Trafna diagnoza to szansa na powrót do normalności i skuteczne zwalczanie objawów choroby. Wysypki czy zmiany skórne u dzieci występują stosunkowo często. Są one  wywoływane wskutek pierwszego kontaktu z różnego rodzaju alergenami i nie muszą świadczyć o rozwoju egzemy. Jeśli jednak pomimo właściwej pielęgnacji czy eliminacji potencjalnych zagrożeń środowiskowych dolegliwości dermatologiczne dalej się utrzymują, są to wystarczające podstawy do tego, aby odwiedzić specjalistę. Wdrożenie odpowiedniego leczenia to klucz do sukcesu, jednak nie bez znaczenia jest również jego wspomaganie.

Czasem konieczna jest zmiana codziennych nawyków. Dotyczy ona przede wszystkim kąpieli malucha. Jest ona niezwykle ważna w kontekście usuwania martwego naskórka oraz alergenów osiadających się na powierzchni delikatnej skóry. Zamiast długich i gorących kąpieli należy postawić na krótkie, w letniej wodzie o temperaturze 34-35 stopni Celsjusza. Lepiej zrezygnować z gąbek lub rękawic i oczyszczać skórę atopową gołymi rękoma. Podczas osuszania skóry ręcznikiem trzeba unikać pocierania, a zamiast tego delikatnie przykładać go do ciała.

Atopia u dziecka to mocny argument przemawiający za tym, aby jeszcze uważniej komponować jego codzienną dietę. Z uwagi na to, że egzema to zaburzenia w budowie naturalnego płaszcza ochronnego skóry, trzeba pamiętać o uzupełnianiu niedoborów wody i lipidów zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz. Na talerzu dziecka powinny pojawić się produkty bogate w roślinne kwasy tłuszczowe, które znajdziemy m.in. w oleju z czarnuszki, lnu czy też kokosa. Nie możemy także zapominać o kwasach omega-3 i omega-6, które występują np. w tłustych rybach morskich - łososiu czy tuńczyku.

Co na atopową skórę dziecka?

Prawidłowa pielęgnacja skóry atopowej u dziecka to duży krok w stronę poprawy jego komfortu życia. Wszystko zaczyna się od kąpieli, dlatego warto stawiać na produkty testowane dermatologicznie i skrojone na miarę potrzeb delikatnej skóry z AZS. Warto postawić na Lipikar Syndet AP+ krem myjący do skóry suchej i atopowej dla całej rodziny. Można go stosować zarówno u noworodków i niemowląt, jak i starszych dzieci oraz dorosłych. Świetnie sprawdza się podczas codziennej pielęgnacji, dokładnie usuwając zabrudzenia, nie podrażniając atopowej skóry. Dzięki obecności niacynamidu, Syndet AP+ koi przesuszony naskórek i zmniejsza dyskomfort. Krem skutecznie niweluje świąd i przeciwdziała suchości skóry zaraz po umyciu. Jego delikatna formuła w formie kremu-żelu została wzbogacona o cenne składniki aktywne przyjazne wrażliwej skórze z AZS. Opatentowany składnik - Aqua Posae Filiformis minimalizuje ryzyko ponownego wysuszenia naskórka, masło shea wspomaga regenerację warstwy wodno-lipidowej, a niacynamid łagodzi podrażnienia i redukuje uczucie swędzenia.

Czym smarować skórę dziecka z AZS?

Atopowa skóra u dziecka wymaga kompleksowej pielęgnacji, dlatego należy pamiętać o jej intensywnym nawilżaniu i natłuszczaniu. Pomoże w tym Lipikar Baume AP+M balsam do bardzo suchej skóry, który błyskawicznie likwiduje podrażnienia skóry. Przynosi natychmiastową ulgę i minimalizuje uczucie swędzenia. Nasz produkt nie tylko koi, ale przede wszystkim wspomaga odbudowę naturalnej warstwy ochronnej skóry. Jest bardzo lekki, szybko się wchłania i można go stosować już od pierwszego dnia życia. Wystarczy aplikacja raz dziennie, aby zauważyć efekty stosowania.

Oba produkty rekomendowane są przez Polskie Towarzystwo Pediatryczne.